هنجارهای مرتبط با مکان ها و زمان های مقدس در سه کتاب مقدس

قداست و امر قدسی، مقوله‌ای تفسیری و ارزش گذار در قلمرو دین است و بی حضور چنین معنایی، هیچ دینی شایستگی نام دین را نخواهد داشت. از سوی دیگر، در حوزه جامعه شناسی، بر اساس رابطه تنگاتنگ «ارزش‌ها» و «هنجارها» می‌توان در کنار مقدس شمرده شدن زمان و مکانی خاص در یک جامعه، هنجارهای مرتبطی را نیز مشاهده کرد. هدف از مقاله حاضر، بررسی گزاره‌های هنجاری مربوط به مکان‌ها و زمان‌های مقدس در سه کتاب قرآن، تورات و انجیل و مشابهت‌ها و تفاوت‌های آنهاست که به کمک نرم افزاری خاص با "روش تحلیل محتوای عمقی "که یکی از روش‌ها‏ی مختلط کمی- کیفی است، پردازش تحلیل و تفسیر شده است. نتایج جستجو در سه کتاب مقدس، دستیابی به 10 هزار و 396 گزاره هنجاری بود که در 123 دسته جای گرفت. دسته‌ای از آن‌ها به تعداد 295 گزاره، مضمون مکان‌های مقدس و دسته دیگر با 301 گزاره، مضمون زمان‌های مقدس را داشت. به این ترتیب 5. 7 درصد بایدها و نبایدهای سه کتاب مذکور، متمرکز بر هنجارهای مکان‌ها و زمان‌های مقدس بود که جداول آن در مقاله آمده است. به موجب جداول مذکور، تورات به مراتب بیش از دو کتاب دیگر به بایدها و نبایدها در رابطه ما و مکان‌های مقدس و همچنین ما و زمان‌های مقدس پرداخته است. در داخل دسته مکان‌های مقدس، سهم گزاره‌های هنجاری مربوط به ما و اشیاء مقدس در تورات به مراتب بیش از قرآن و انجیل است. از آن سو، انجیل به مراتب بیش از دو کتاب دیگر حاوی هنجارهای مرتبط با عبادتگاه‌ها (کلیسا، کنیسه و... ) است؛ ضمن آنکه کمترین تعداد گزاره‌های هنجاری مرتبط با ما و زمان‌های مقدس را می‌توان در انجیل یافت. گزاره‌های هنجاری مرتبط با ماه‌های حرام فقط در قرآن دیده شد و انجیل و تورات فاقد چنین مضمونی هستند. در ادامه مقاله، فهرستی از 596 گزاره هنجاری استخراجی، همراه با شماره شناسایی آن‌ها که نماینده آدرس دقیق آیه منبع گزاره‌هاست، فهرست شده است. در پایان مقاله، مدل تقارن مضامین پنجگانه هنجارهای مکان‌ها و زمان‌های سه کتاب مقدس محاسبه و ترسیم شده است. از نکات قابل توجه این مدل، دستیابی به ضریب همبستگی فی معادل 0. 7 میان مضمون اعیاد و ایام مقدس + اشیاء و اماکن مقدس است.